Rodzinna piecza zastępcza jest sprawowana w przypadku niemożności zapewnienia dziecku opieki i wychowania przez rodziców biologicznych.
Dzieci pozostają w pieczy zastępczej do momentu powrotu pod opiekę biologicznych rodziców lub przysposobienia.
Formami rodzinnej pieczy zastępczej w myśl ustawy o wspieraniu rodziny i systemie rodzinnej pieczy zastępczej są:
- rodzina zastępcza spokrewniona
- rodzina zastępcza niezawodowa
- rodzina zastępcza zawodowa, w tym: zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego i zawodowa specjalistyczna
- rodzinny dom dziecka
Rodzina zastępcza spokrewniona
Rodzinę zastępczą spokrewnioną tworzą małżonkowie lub osoba nie pozostająca w związku małżeńskim będący wstępnymi (dziadkowie, pradziadkowie) lub rodzeństwem dziecka.
Rodzina zastępcza niezawodowa
Rodzinę zastępczą niezawodową tworzą małżonkowie lub osoba nie pozostająca w związku małżeńskim nie będący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka, mogą to być zarówno osoby spokrewnione z dzieckiem (ciocia, wujek, kuzynostwo) jak i obce (brak linii pokrewieństwa z dzieckiem). Aby zostać rodziną zastępcza niezawodową należy odbyć szkolenie dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej niezawodowej.
W rodzinie zastępczej zawodowej może przebywać nie więcej niż 3 dzieci.
Rodzina zastępcza zawodowa
Rodzinę zastępczą zawodową tworzą małżonkowie lub osoba nie pozostająca w związku małżeńskim. Rodzaje rodzin zawodowych:
- Rodzina zastępcza zawodowa
- Rodzina zastępcza zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego
- Rodzina zastępcza zawodowa specjalistyczna
Aby zostać rodziną zastępcza zawodową należy odbyć szkolenie dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej lub posiadać co najmniej 3 – letnie doświadczenie jako rodzina zastępcza lub prowadzący rodzinny dom dziecka, a także spełniać warunki określone w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej i posiadać pozytywną opinię koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej.
W rodzinie zastępczej zawodowej może przebywać nie więcej niż 3 dzieci.
Rodzinny Dom Dziecka
Rodzinny Dom Dziecka tworzą małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim.
Aby zostać rodzinnym domem dziecka należy odbyć szkolenie dla kandydatów do prowadzenia rodzinnego domu dziecka lub posiadać co najmniej 3 – letnie doświadczenie jako rodzina zastępcza niezawodowa lub zawodowa, a także spełniać warunki określone w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej i posiadać pozytywną opinię koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej.
W rodzinnym domu dziecka może przebywać nie więcej niż 8 dzieci.
Rodzice biologiczni dzieci umieszczonych w rodzinnej pieczy zastępczej solidarnie ponoszą koszty pobytu małoletnich w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka. W przypadku trudnej sytuacji finansowej lub gdy realizują obowiązek alimentacyjny, mogą być na ich wniosek lub z urzędu zwolnieni z ponoszenia odpłatności.